اهمیت مراقبت های بعد از ترک اعتیاد

به دست آوردن بهبودی کامل بعد از ترک اعتیاد یک فرایند بلندمدت است. حتی گاهی اوقات لازم است که فرد در تمام طول عمر خود، یکسری نکات را رعایت کند؛ چرا که بخشی از اعتیاد، وابستگی ذهنی و روانی است که رهایی از آن مراقبت های همیشگی را می طلبد. در واقع افراد پس از ترک باید موقعیت های ایجاد کننده وسوسه مصرف را بشناسند و با ایجاد آمادگی در خود برای مواجهه با این موقعیت ها، بتوانند برای همیشه مصرف را کنار بگذارند. این نکته در ترک اعتیاد بسیار حائز اهمیت است که بدانید مراقبت های پس از ترک هرگز با سم زدایی و کنار گذاشتن مواد تمام نمی شوند، بلکه باید در طول عمر ادامه داشته باشند تا در برابر مصرف دوباره از فرد محافظت کنند.

این مسئله از آن جهت اهمیت دارد که اکثر افرادی که موفق به ترک می شوند، پس از ترک حداقل یک دوره عود و مصرف دوباره مواد مخدر را تجربه خواهند کرد. رعایت نکات لازم به پیشگیری از این عودها کمک شایانی خواهد کرد.

چرا باید برای بعد از ترک اعتیاد نیز برنامه ریزی کرد؟

علاوه بر وسوسه مصرف، پس از ترک ممکن است مشکلات متعددی برای فرد پیش بیاید که او را در برابر لغزش مجدد آسیب پذیر کند. اغلب این مشکلات خود را در قالب اختلالات روانی نشان می دهند. افسردگی بعد از ترک اعتیاد از جمله اختلالات قابل پیش بینی است که درمانگر پیش از ترک نیز باید آن را در نظر گرفته و بیمار را برای رو به رو شدن با دوره های افسردگی آماده کند. بی خوابی و دردهای جسمانی فرد را بیشتر در معرض خطر افسردگی قرار می دهد. با درمان بی خوابی بعد از ترک اعتیاد و استفاده از رژیم های مناسب برای تقویت بدن بعد از ترک اعتیاد می توان به فرد برای مقابله با سختی های این دوره کمک کرد.

پیشگیری از عود بعد از ترک اعتیاد

همانطور که در مطالب فوق گفته شد رعایت برخی نکات و مراقبت ها برای حفظ زندگی سالم و به دور از مصرف بسیار اهمیت دارد. ارتباط با مشاوران ترک و دیگر افرادی که موفق به ترک شده اند و استفاده از تجارب آن ها به شما کمک می کند تا مانع از پیشروی وسوسه ها و لغزش های احتمالی شوید. در ادامه به برخی از این نکات اشاره می کنیم:

شناخت برانگیزنده های مصرف

برانگیزنده ها در واقع موقعیت یا شرایطی هستند که فرد را برای مصرف دوبارۀ مواد تحریک می کنند. برانگیزاننده ها به دو گروه درونی و بیرونی تقسیم می شوند.

برانگیزاننده های بیرونی به شرایط و محیطی گفته می شود که فرد با قرار گرفتن در آن محیط ها دچار وسوسه مصرف می شود. این موقعیت ها می تواند گروه دوستانی باشد که اهل مصرف هستد یا جمع ها و مهمانی هایی که احتمال مصرف مواد در آن ها به مقدار زیادی وجود دارد. به طور کل هر محیطی که فرد را به یاد مصرف بیاندازد برانگیزنده بیرونی محسوب می شود.

اما برانگیزاننده های درونی به حالات روحی و روانی گفته می شود که فرد با دچار شدن به آن ها ممکن است به مصرف روی بیاورد. برای مثال بسیاری از افراد در شرایط عصبانیت یا خلق غمگین دوباره به سمت مواد کشیده می شوند. در واقع از آنجایی که مهارت های حل مسئله در این افراد ضعیف است آن ها برای آرام کردن خود و بهتر کردن اوضاع از راه حل های هیجان مدار مخرب استفاده می کنند. یعنی بدون اینکه به فکر حل مشکل باشند از هر طریقی می خواهند احساسات منفی خود را کاهش دهند.

مصرف مواد یکی از خطرناک ترین راه حل های هیجان مدار مخرب است. اگر شما می خواهید برای همیشه مواد را کنار بگذارید مهم است که بتوانید برانگیزاننده های درونی و بیرونی خود را به طرز دقیقی شناسایی کنید.

یادگیری نحوۀ کنار آمدن با برانگیزنده ها

پس از اینکه توانستید به درک دقیقی از شرایط تحریک کنندۀ مصرف در خود دست پیدا کنید، لازم است بیاموزید که در صورت مواجه شدن با این موقعیت ها چه واکنش های جایگزینی می توانید انجام دهید. البته بهترین گزینه این است که از ابتدا خود را کمتر در معرض این شرایط قرار دهید. کمک گرفتن از مشاوره ترک اعتیاد و شروع دوره های روان درمانی در کنار سم زدایی و روش های ترک به شما کمک می کند تا سیر درمان سریع تر اتفاق بیافتد. روانشناس در نهایت به دوام تصمیم شما و کنار گذاشتن مواد تاثیر بسزایی خواهد داشت.

یادگیری مهارت های حل مساله و جرات ورزی

هنگامی که فردی تصمیم به ترک مواد می گیرد، میزان مهارت حل مسئله و جرات ورزی  بیش از هر چیزی به ثبات او در تصمیمش کمک خواهد کرد؛ زیرا اگر او بتواند مشکلات زندگی خود را درست مدیریت کند و در واقع مهارت بالایی در حل مسئله داشته باشد، در زمان مواجهه با مشکلات و دشواری های زندگی، احتمال پناه بردن او به مواد مخدر بسیار کاهش می یابد.

همچنین مهارت جرات ورزی که همان توانایی فرد در نه گفتن است، به او کمک می کند که بتواند به طور اثربخش تری در برابر اصرارها و پیشنهادهای سایرین درباره مصرف مقاومت کند. برای آن که این مهارت ها را در خود پرورش دهید، استفاده از کلاس های آموزشی و جلسات روان درمانی فردی و یا گروهی می تواند بسیار سودمند باشد.